Νικος Καζαντζάκης

Θέα απ το σπίτι στην Αιγινα που έμενε ο Νίκος
η προτομή του Νίκου στη παραλία της αύρας


Το σπίτι στην Αίγινα και τα λαξευμένα σκαλιά στον βράχο που κατέβαινε για να τα πει με την θάλασσα

ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΖΤΑΚΗ
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ
..Δύσκολος, φοβερός, ατέλειωτος ανήφορος. Στην έφοδο τούτη ο Θεός θα νικήσει, θα νικηθεί; Υπάρχει νίκη; Υπάρχει νικημός; Το σώμα μας θα σαπίσει, θα ξαναγυρίσει στο χώμα, μά Εκείνος πού μια στιγμή το διαπέρασε τι θα γίνει;
..μά όλες τούτες οί έγνοιες είναι κατώτερες, κι όλες οί ελπίδες κι οί απελπισίες εξαφανίζουνται μέσα στο λιμασμένο, χωνωτό στρόβιλο του Θεού. Ο Θεός γελάει, θρηνάει, σκοτώνει, μας βάνει φωτιά και μας αφήνει μεσοστρατίς, αποκαψίδια!
..Κι εγώ χαίρουμαι νιώθοντας αναμεσα στα δυό μελίγγια μου, σαν ανοιγοσφάλισμα ματιού, την αρχή και το τέλος του κόσμου.
..Συμπυκνώνω σε μιάν αστραπόχαρη στιγμή τη σπορά, το φύτρωμα, το άνθισμα , το κάρπισμα και την εξαφάνιση του κάθε δέντρου δέντρου, ζώου, ανθρώπου, άστρου και Θεού.
..Όλη η Γής ένας σπόρος φυτεμένος μέσα στους γύρους του μιαλού μου. Ό,τι αρίφνητα χρόνια πολεμάει μέσα στη σκοτεινή μήτρα της ύλης να ξετυλιχτεί και να καρπίσει, μέσα στο κεφάλι μου ξεσπάει σά μια μικρή βουβή αστραπή.
..Άχ! την αστραπή τούτη ν΄ ατενίζουμε, να την κρατήσουμε μια στιγμή, να την οργανώσουμε, σε ανθρώπινο λόγο!
..Τή στιγμιαία τούτη αιωνιότητα πού τά κλείνει όλα, περασμένα και μελλούμενα, νά τη στερεώσουμε, μά δίχως να χαθεί όλο το γιγάντιο ερωτικό στροβίλλισμα σε λεχτικήν ακινησιά!
..Σά μια κιβωτό η κάθε λέξη, και χορεύουμε γύρα της, με ανατριχίλα νογώντας το Θεό σά φοβερό της περιεχόμενο.
..Ό,τι ζείς στην έκσταση ποτέ δε θάμπορέσεις να το στερεώσεις σε λόγο.
..Όμως μάχου ακατάπαυτα να το στερεώσεις σε λόγο. Πολέμα με μύθους, με παρομοίωσες, με αλληγορίες, με κοινές και σπάνιες λέξες, με κραυγές και ρίμες να του δώσεις σάρκα, να στερεώσει!
..Όμοια κάνει κι ο Θεός, ο Μέγας Εκστατικός. Μιλάει, μάχεται να μιλησει, με θάλασσες και με φωτιές, με φτερά, με χρώματα, με κέρατα, με νύχια, με αστερισμούς και πεταλούδες, με ανθρώπους, όπως μπορεί, για να στερεώσει την έκστασή του.
..
..Είμαι κι εγώ, σαν κάθε πράμα ζωντανό, στο κέντρο του παγκόσμιου στρόβιλου. Είμαι το μάτι των τεράστιων ποταμών, κι όλα γύρα μου χορεύουν, κι ο κύκλος στενεύει ολοένα ορμητικότερος και χύνουνται ουρανός και γής στην κόκκινη καταβόθρα της καρδιάς μου.
..Κι ο Θεός με αντικρίζει με τρόμο κι αγάπη –άλλη ελπίδα δεν έχει- και λέει:
«Τούτος ο Εκστατικός, που όλα τά γεννάει, τά χαίρεται και τά εξαφανίζει, τούτος ο Έκστατικός είναι ο Γιός μου!»
.κεφ. ΤΟ ΟΡΑΜΑ
Σελ.61-62
..